Commelinstraat
De Commelinstraat wordt wel gezien als de straat in de Dapperbuurt die nog het meest zijn oude karakter heeft behouden. Dat geldt dan vooral voor het begin van de straat want aan het einde zien we meer nieuwbouw uit de jaren 80. De Dapperbuurt werd gebouwd voor de middenklasse. De Commelinstraat kreeg dan ook brede trottoirs en bomenrijen. De straat kende binnen de Dapperbuurt veel Joodse inwoners. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden velen van hen gedeporteerd via station Amsterdam Muiderpoort.
Renovaties
Net als in andere straten in de Dapperbuurt zijn ook hier veel woningen tegen de vlakte gegaan door de slechte revolutiebouw en verpaupering. In de jaren zeventig en tachtig werd er in de Dapperbuurt begonnen met het slopen van slechte woningen en werd er nieuwbouw geplaatst. Rond 2010 is aan het begin van de Commelinstraat ook een aantal oude panden gerenoveerd waarbij de complete fundering vervangen is. Ook de oorspronkelijke tuinen zijn hersteld. Het resultaat van de renovatie is zonder meer fraai te noemen. Toch stuitte de renovatieplannen van De key op verzet. Bewoners zouden terugkeren in een pand met een hogere huur dat door velen niet op te brengen was. Een vrees die ook leefde in de jaren zeventig toen de actiegroep de Sterke Arm zich tegen dergelijke ontwikkelingen verzette. Ook ondernemers moesten slikken toen ze de nieuwe huurprijzen lazen. Het ging in veel gevallen om een verdubbeling.
Doordat veel bewoners niet terug konden keren door de hogere financiële lasten, besloot De Key de woningen te splitsen en in de verkoop te zetten. Ondertussen waren er krakers in gaan zitten. De kraakactie was volgens de krakers een protest tegen het verdwijnen van de sociale huurwoningen en het verdrijven van de armere lagen van de bevolking ten gunste van kopers. Cohen zette de ME in om de panden te ontruimen.
In de straat
De Commelinstraat kent een aantal bedrijven waarvan Leeshal Oost de bekendste is. Deze boekwinkel zit inmiddels al zo’n 60 jaar in de Commelinstraat (zie ook de Straten van Amsterdam video op deze pagina). Naast de boekwinkel is de vestiging van wijkpartner Dapperbuurt gevestigd.
De rustige straat werd in 2016 en 2017 opgeschrikt door een schietincident. De persoon waarop de aanslag was gericht, overleefde het. Het werd hem verboden zich in de buurt op te houden gedurende een aantal maanden. In de Commelinstraat schieten er ook elk jaar weer plantjes uit de grond door de jaarlijkse bollendag. In 2017 zijn er ook extra perkjes aangelegd aan het einde van de straat op de brede stoep. Deze perkjes zijn beplant door bewoners. Hierdoor wordt de straat en daarmee de buurt wat groener.
De fraai gerenoveerde gevels in de Commelinstraat
Rondje door de straat
Naamgeving van de straat
Caspar Commelin
Caspar (Casparus) Commelin (Commelijn) was een bekend botanicus en de Dapperbuurt kent ook andere straten die naar botanici zijn vernoemd (Linneaus is verreweg de bekendste). Veel straatnamen in de Dapperbuurt zijn vernoemd naar geschiedkundigen. Het is dus begrijpelijk dat de redactie van De Straten van Amsterdam stelt dat de straatnaam is vernoemd naar Isaac Commelin (zie video elders op deze pagina). Toch is het diens kleinzoon waarnaar de straat vernoemd is: Caspar Commelin.
Zijn vader, een krantuitgever, heette ook Caspar Commelin en zijn moeder was Margrieta Heydanus. Commelin groeide op aan de O.Z. Achterburgwal. Hij werd op 12 september 1692 te Leiden als student in de medicijnen ingeschreven en promoveerde op 27 februari 1694 op het proefschrift De lumbricis (= Over wormen, Ludg. Bat. 1694). Na zijn promotie vestigde hij zich in zijn geboortestad. Toen Petrus Houttuyn naar Leiden vertrok, kreeg Caspar in 1696 een betrekking als botanicus van de Hortus. Hij volgde zijn oom Jan Commelin op, die samen met Joan Huydecoper van Maarsseveen (junior) als grondlegger van de Hortus Botanicus Amsterdam geldt.
Casparus Commelin heeft naam gemaakt door zijn uitgaven op plantkundig gebied. Wat zijn oom in 1692 aan voorbereidende publicaties had moeten achterlaten, werd door zijn neef afgemaakt en voltooid. Daarbij kreeg hij de steun van Nicolaes Witsen. In 1703 publiceerde hij een bundeling colleges over de systematiek van zeldzame exotische planten. In 1706 werd hij tot professor benoemd aan het Athenaeum Illustre. Frederik Ruysch en hij hadden het werk zo verdeeld, dat de eerste de Nederlandse, de laatste de niet-Nederlandse planten behandelde. Ruysch publiceerde het werk op kosten van de stad Amsterdam.
Jan Commelin, zijn voorganger, baseerde zich op het taxonomische plantensysteem van John Ray en vermeldde 2.200 nummers. Carl Linnaeus baseerde zich bij de botanische nomenclatuur van zijn Species Plantarum uit 1753 voor 259 plantensoorten op beschrijvingen en afbeeldingen van de Commelins, die de platen van Moninckx Atlas voor hun werken hadden laten graveren.
Hij woonde bij zijn eerste huwelijk aan het Singel en bij zijn tweede huwelijk aan de Keizersgracht 514, de Pijnappel genaamd, niet ver van de Leidsestraat. Hij kocht de naastliggende panden 510 en 512 erbij en een stal in de Kerkstraat. In 1724 werd Caspar Commelin door Cornelis Troost geschilderd als een van de inspecteurs van het Collegium Medicum. Het schilderij is te bezichtigen in het Amsterdams Historisch Museum. Hij werd op 31 december deftig bij avond begraven in de Oude Kerk. Commellin werd opgevolgd door Johannes Burman.
(Tekst afkomstig van Wikipedia)
Foto's Commelinstraat
Foto's mogen niet zonder schriftelijke toestemming worden gebruikt (dus ook niet delen via social media). Foto's van het Stadsarchief Amsterdam kunnen worden gedownload via hun eigen beeldbank.
Video's Commelinstraat
Commelinstraat bezoeken
Dichtstbijzijnde tram/buslijnen
Tram 3 Zoutkeetsgracht/Muiderpoortstation
Tram 7 richting Slotermeer/Flevopark
Tram 9 richting Centraalstation/Diemen
Tram 10 richting Westergasfabriek/Azartplein
Tram 14 richting Slotermeer/Flevopark
Bus 22 Sloterdijk/Indische Buurt
Bus 37 Molenwijk/Amstelstation
Bus 41 Muiderpoortstation/Holendrecht
Bus 245 Oostzanerdijk/Schiphol-Zuid
Bus 757 Diemen/Bijlmermeer
Commelinstraat weetjes
– André Kuipers kwam geregeld in Leeshal Oost in de Commelinstraat voor zijn stripblad PEP-verzameling
– Karel Appel heeft in de Commelinstraat gewoond (25-2, nu nieuwbouw). Zijn vader had een kapperszaak in de Dapperstraat waar hij twee jaar heeft gewerkt.
– Eind 19e eeuw waren er plannen voor een luchtspoor in Amsterdam dat ook door de Commelinstraat zou lopen. Het luchtspoor is er echter nooit gekomen.
– Ter hoogte van de Commelinstraat stond op de Dapperstraat een erepoort ter ere van 70ste verjaardag van koning Willem III in 1887.
– Toen Wilhelmina koningin werd in 1929, stond er aan het begin van de Commelinstraat een huldigingspoort.
Commelinstraat in de media
Info links
Andere verhalen gezien? Laat het mij a.u.b. weten via onderstaand contactformulier
Actuele meldingen
Alle Straten
